Przełęcz Małastowska – brama do Magury Małastowskiej. Najlepsze szlaki
W sercu Beskidu Niskiego leży miejsce, gdzie historia spotyka się z dziką przyrodą i pasją odkrywania. To właśnie Przełęcz Małastowska, strategiczny punkt na mapie regionu, który przyciąga o każdej porze roku. Odkrycie jej sekretów, od wojennych pamiątek po malownicze szlaki, jest kluczem do zrozumienia tej wyjątkowej krainy.
Przełęcz Małastowska – ważny punkt na mapie Beskidu Niskiego
Położona na wysokości 604 m n.p.m. Przełęcz Małastowska jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i strategicznych miejsc w Beskidzie Niskim. Przebiega przez nią droga wojewódzka nr 977, łącząca Gorlice z granicą państwa w Koniecznej. Arteria ta stanowi ważny szlak komunikacyjny, zapewniając wygodny dojazd w głąb regionu. Przełęcz geograficznie oddziela potężny masyw Magury Małastowskiej (813 m n.p.m.) od niższego, zalesionego wzniesienia Brusów (680 m n.p.m.). To właśnie tutaj swój początek biorą liczne trasy piesze, rowerowe i narciarskie, co czyni to miejsce idealną bazą wypadową.
Miejsce to jest nie tylko węzłem komunikacyjnym, ale również niemym świadkiem burzliwej historii. Tereny wokół Przełęczy Małastowskiej były areną ciężkich walk podczas I wojny światowej, szczególnie w trakcie operacji gorlickiej w maju 1915 roku. Pamiątką po tamtych wydarzeniach jest cmentarz wojenny nr 60, zlokalizowany tuż przy drodze po wschodniej stronie. Zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča, stanowi miejsce spoczynku dla żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej. Charakterystyczny kamienny pomnik z krzyżem i tablicą inskrypcyjną przypomina o tragizmie tamtych dni.
Może Cię także zainteresować:
Infrastruktura i dostępność Przełęczy Małastowskiej
Dostępność komunikacyjna sprawia, że Przełęcz Małastowska jest popularnym celem przez cały rok:
- u jej szczytu znajduje się duży, bezpłatny parking, który w pogodne weekendy szybko się zapełnia. Jest on naturalnym punktem startowym dla większości wycieczek;
- droga wojewódzka nr 977 jest regularnie odśnieżana i utrzymywana w okresie zimowym, jednak podczas intensywnych opadów śniegu lub gołoledzi podjazd może stanowić wyzwanie dla kierowców;
- infrastrukturę uzupełnia niewielki zajazd oferujący posiłki oraz pamiątki, a także tablice informacyjne z mapami szlaków turystycznych.
Zimowa aura całkowicie odmienia charakter Przełęczy Małastowskiej. Staje się ona wówczas centrum sportów zimowych za sprawą zlokalizowanego na północnych stokach Magury Małastowskiej ośrodka narciarskiego Ski Park Magura. Oferuje on kilka tras zjazdowych o różnym stopniu trudności, obsługiwanych przez wyciągi krzesełkowe i orczykowe. Okolice przełęczy to także doskonałe tereny do uprawiania narciarstwa biegowego. Wytyczone i ratrakowane trasy prowadzą przez malownicze, leśne dukty, zapewniając aktywny wypoczynek w scenerii ośnieżonego Beskidu Niskiego. To sprawia, że miejsce tętni życiem niezależnie od pory roku.
Szlaki turystyczne startujące z Przełęczy Małastowskiej
Z Przełęczy Małastowskiej na szczyt Magury Małastowskiej (813 m n.p.m.) prowadzi szlak niebieski. Jest to najkrótsza i najpopularniejsza droga na wierzchołek. Trasa początkowo wiedzie stromo przez gęsty las bukowy, by w wyższych partiach nieco złagodnieć. Czas przejścia w jedną stronę zajmuje przeciętnie około 45–60 minut. Ścieżka jest dobrze oznakowana i wyraźna, co minimalizuje ryzyko zgubienia drogi. Sam szczyt jest w całości zalesiony i nie oferuje panoramicznych widoków, jednak stanowi satysfakcjonujący cel wędrówki. Jego zdobycie jest symbolicznym wejściem w serce tego urokliwego masywu.
Może Cię także zainteresować:
Magura Małastowska i jej najbliższe otoczenie – co warto zobaczyć?
Masyw Magury Małastowskiej to nie tylko szczyt. Jego obszar w dużej mierze pokrywają lasy bukowo-jodłowe, charakterystyczne dla piętra regla dolnego w Karpatach. Teren ten jest częścią otuliny Magurskiego Parku Narodowego, co świadczy o jego wysokich walorach przyrodniczych. Wędrując tutejszymi ścieżkami, można natknąć się na ślady bytowania dzikich zwierząt, takich jak jelenie, sarny, a nawet wilki czy rysie. Bogactwo flory i fauny sprawia, że każda wycieczka staje się bliskim spotkaniem z naturą. Cisza i spokój panujące na mniej uczęszczanych duktach pozwalają na pełen relaks.
Okolice Przełęczy Małastowskiej są głęboko osadzone w kulturze Łemkowszczyzny. Przedwojenne wysiedlenia ludności łemkowskiej pozostawiły po sobie ślady w postaci zdziczałych sadów, ruin chyży oraz przydrożnych kapliczek i kamiennych krzyży. Warto wybrać się do pobliskich miejscowości, takich jak Gładyszów, znany z największej w Europie stadniny koni huculskich, czy Bartne z piękną, zabytkową cerkwią. Odkrywanie tych miejsc pozwala zrozumieć unikalny, wielokulturowy charakter Beskidu Niskiego, gdzie historia i przyroda przenikają się na każdym kroku, tworząc niepowtarzalny klimat.
Fot. Główne: Korona b via Wikipedia, CC BY-SA 4.0
