Góra Cmentarna w Gorlicach. Co warto wiedzieć o tym wzniesieniu?

Góra Cmentarna – najważniejsze informacje

Góra Cmentarna wznosi się na wysokość 357 m n.p.m., dominując nad panoramą Gorlic. Wzniesienie stanowi charakterystyczny punkt w krajobrazie miasta, widoczny z wielu miejsc w okolicy. Jego strategiczne położenie umożliwia rozległy widok na całe miasto oraz okoliczne wzgórza Beskidu Niskiego. Mieszkańcy nazywają to miejsce również wzgórzem Korczak. Góra znajduje się niedaleko centrum miasta, co czyni ją łatwo dostępną dla mieszkańców i turystów.

Nazwa wzgórza pochodzi bezpośrednio od znajdującego się na jego szczycie cmentarza wojennego numer 91 z okresu I wojny światowej. To właśnie obecność nekropolii nadała wzniesieniu jego charakterystyczny charakter i znaczenie historyczne. Wyróżnia się ono spośród innych gór w regionie przede wszystkim swoim kulturowym i historycznym dziedzictwem. Jego sylwetka jest rozpoznawalna dla każdego mieszkańca Gorlic i stanowi ważny punkt orientacyjny w terenie. Położenie w bezpośredniej bliskości miasta sprawia, że stanowi popularny cel spacerów i wycieczek.

Cmentarz wojenny nr 91 jako główna atrakcja szczytu

Cmentarz wojenny został zaprojektowany przez austriackiego architekta Emila Ladewiga i należy do III Okręgu Cmentarnego Gorlice. Nekropolia została zbudowana na planie prostokąta i otoczona kamiennym murem wykonanym z piaskowca. Do cmentarza prowadzi usytuowana od strony północnej trójdzielna brama z trzema arkadami. W zamyśle budowniczych miał być obiektem reprezentacyjnym dla całego okręgu oraz służyć jako miejsce uroczystości rocznicowych.

Na cmentarzu pochowano łącznie 913 żołnierzy – zarówno w grobach pojedynczych, jak i mogiłach zbiorowych. Spoczywają tu żołnierze trzech armii: austro-węgierskiej, niemieckiej oraz rosyjskiej, którzy polegli w maju 1915 roku podczas operacji gorlickiej. We wszystkich tych armiach walczyli również Polacy, co nadaje temu miejscu szczególne znaczenie dla polskiej historii. W centrum nekropolii znajduje się duży krzyż pomnikowy według projektu Gustawa Ludwiga. Groby oficerskie z pomnikami podobnego typu ustawione są w trzech szeregach, a pozostałe nagrobki mają różnorodne formy architektoniczne.

Praktyczne informacje o dojeździe i dostępności Góry Cmentarnej

Dojazd na Górę Cmentarną jest możliwy samochodem bezpośrednio pod bramę cmentarza. Alternatywnym sposobem dotarcia na szczyt jest pieszy spacer z centrum miasta ulicą Janusza Korczaka. Trasa piesza zajmuje około 15-20 minut i prowadzi przez spokojne dzielnice mieszkaniowe. Ostatni fragment wymaga pokonania stromego podjazdu, ale większość drogi jest komfortowa. Na miejscu dostępny jest parking, a brak opłat za pozostawienie samochodu sprawia, że wizyta nie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Cmentarz jest otwarty dla zwiedzających przez cały rok, bez ograniczeń czasowych.

Walory widokowe i punkt obserwacyjny nad miastem

Z Góry Cmentarnej rozpościera się panorama na miasto Gorlice i okoliczne wzniesienia:

• spod muru cmentarza wojennego widoczne są charakterystyczne sylwetki gorlickiej Bazyliki Mniejszej, kościoła pod wezwaniem Świętej Jadwigi Królowej oraz ratusza miejskiego;
• na dalszym planie rysuje się budynek Szpitala Specjalistycznego im. Henryka Klimontowicza;
• wprawne oko może rozróżnić poszczególne wzniesienia: pasmo Ostrej Góry, Kornuty, Brusy, Huszcza, Obocza oraz Wierzchowiny;
• kierując wzrok w stronę miasta, można z łatwością odnaleźć zieloną enklawę Góry Parkowej, która stanowi naturalny park w centrum Gorlic.

Punkt widokowy oferuje również widok na kolejne wzgórza regionu: Cieklinkę, Mały Ferdel, Ferdel, Łysulę, Męcińską Górę oraz Zagórze. Szczególnie efektowna jest panorama w kierunku południowo-wschodnim, gdzie roztacza się widok na część doliny rzeki Ropy. Charakter tego miejsca tworzy specyficzną atmosferę spokoju i refleksji. W połączeniu z pięknym widokiem sprzyja to ogólnemu odprężeniu i kontemplacji. 

Fot. Główne: Topory via Wikipedia, CC BY-SA 3.0