Chełm (Beskid Niski) – szlaki turystyczne i atrakcje

Charakterystyka i położenie góry Chełm w Beskidzie Niskim

Chełm, wznoszący się na wysokość 780 metrów n.p.m., położony jest w północno-zachodniej części Beskidu Niskiego. Góra znajduje się w paśmie zwanym Górami Grybowskimi i wyróżnia się na tle okolicznego krajobrazu swoją charakterystyczną sylwetką oraz stromym północnym zboczem. Masyw ten jest doskonale widoczny z pobliskich miejscowości takich jak Grybów, Ropa, Lipnica Wielka czy Wojnarowa, stanowiąc rozpoznawalny punkt orientacyjny.

Cały masyw Chełmu pokryty jest gęstym lasem, co sprawia, że ze szczytu brak jest rozległych panoram. Charakterystycznym elementem wierzchołka jest wysoki pamiątkowy krzyż, który wystaje ponad koronę drzew. Na szczycie znajduje się również drewniana ławeczka, idealna na odpoczynek po wspinaczce.

Warunki naturalne i krajobraz masywu Chełm

Flora Chełmu to przede wszystkim gęste kompleksy leśne, które w całości pokrywają zbocza i szczyt góry. Las mieszany obfituje w różnorodne gatunki drzew, co sprawia, że wędrówka jest przyjemna o każdej porze roku. Jesienią zbocza mienią się kolorami opadających liści, zimą zaś delikatna pokrywa śnieżna nadaje okolicy bajkowego charakteru. Wschodnie zbocze góry jest bardziej strome i urwiste, z widocznymi wychodniami skalnymi, co dodaje temu miejscu dzikiego piękna.

Chociaż sam szczyt nie oferuje panoramicznych widoków ze względu na zalesienie, to podczas podejścia, zwłaszcza w okresie bezlistnym, otwierają się miejscami widoki na okoliczne doliny i wzgórza. Masyw Chełmu wyróżnia się w krajobrazie regionu swoją imponującą, wyspową formą.

Szlaki turystyczne prowadzące na Chełm – przebieg i charakterystyka

Główną trasą prowadzącą na szczyt Chełmu jest szlak niebieski, który jest częścią dłuższego szlaku biegnącego z Grybowa przez Wawrzkę i Homolę do miejscowości Hańczowa. Szlak ten jest dobrze oznakowany i pozwala na bezproblemowe dotarcie na wierzchołek. Długość trasy z Grybowa na szczyt wynosi około 4,9 kilometra w jedną stronę, a całkowita suma podejść to około 286 metrów. Trasa charakteryzuje się zróżnicowanym ukształtowaniem terenu – początkowo wiedzie przez tereny otwarte, oferując widoki na okoliczne miejscowości, by następnie zagłębić się w las.

Na szczyt Chełmu można dostać się również od strony miejscowości Wawrzka, gdzie początek szlaku znajduje się przy kościele. Ta alternatywna trasa również oznaczona jest kolorem niebieskim i stanowi część tego samego szlaku, co trasa z Grybowa. Warto zaznaczyć, że obie opcje są dostępne dla przeciętnego turysty, choć na niektórych odcinkach występują dość strome podejścia, które mogą być wymagające, zwłaszcza po opadach deszczu, gdy szlak staje się śliski. Niezależnie od wybranego punktu startowego, wędrówka na Chełm stanowi atrakcyjną propozycję na kilkugodzinną wycieczkę dla osób w każdym wieku.

Szczegółowy opis niebieskiego szlaku z Grybowa na Chełm

• Wędrówkę niebieskim szlakiem najlepiej rozpocząć z dzielnicy Podchełmie w Grybowie, w pobliżu kościoła p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa;
• Początkowo szlak prowadzi przez odkryte tereny, skąd rozciągają się widoki na okoliczne miejscowości. Po kilkuset metrach trasa wchodzi w las i zaczyna się strome podejście. Na odcinku jednego kilometra należy pokonać około 250 metrów różnicy wysokości, co stanowi najbardziej wymagającą część całej trasy;
• W pierwszej części szlak biegnie szeroką, choć czasem zniszczoną drogą leśną, która w połowie trasy przechodzi w węższy chodnik. Podejście jest dość monotonne ze względu na brak widoków, ale rekompensuje to cisza i spokój beskidzkiego lasu;
• Po około godzinie marszu dociera się na grzbiet o łagodnym nachyleniu, gdzie wędrówka staje się znacznie łatwiejsza;
• Ostatni odcinek przed szczytem prowadzi przez piękny, często oprószony śniegiem w zimie las.
• Na samym wierzchołku, poza wspomnianym krzyżem i ławeczką, brak jest innych obiektów infrastruktury. Zejście tą samą drogą zajmuje nieco mniej czasu niż podejście, jednak wymaga ostrożności, zwłaszcza przy wilgotnym podłożu.

Planowanie wycieczki na szczyt Chełm – praktyczne informacje

Wycieczka na Chełm to propozycja na półdniową aktywność, idealnie nadającą się na niedzielny wypad w góry. Całkowity czas potrzebny na wędrówkę w obie strony wraz z odpoczynkiem na szczycie wynosi około 3-4 godzin. Poziom trudności można określić jako łatwy do średniego – trasa nie wymaga specjalnego przygotowania kondycyjnego, jednakże na niektórych odcinkach podejście jest dość strome.

Najlepszym okresem na wizytę na Chełmie jest późna wiosna, lato oraz wczesna jesień, kiedy szlaki są suche i bezpieczne. Zimą należy liczyć się z możliwością wystąpienia oblodzeń i pokrywy śnieżnej, co może znacząco utrudnić wędrówkę. Jeśli chodzi o wyposażenie, wystarczą podstawowe elementy ekwipunku turystycznego: 

• wygodne buty trekkingowe z dobrą przyczepnością;
• plecak z zapasem wody i przekąskami;
• odpowiednie ubranie dostosowane do warunków pogodowych. 

Warto zabrać ze sobą również mapę turystyczną Beskidu Niskiego lub skorzystać z aplikacji zawierającej mapy terenu.

Korona Beskidu Niskiego – Chełm znajduje się na tej liście

Korona Beskidu Niskiego to prestiżowa, jednostopniowa odznaka regionalna ustanowiona przez Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Jaśle. Funkcjonuje oficjalnie od 1 kwietnia 2015 roku, promując aktywne poznawanie walorów przyrodniczych, historycznych i kulturowych tego malowniczego regionu. 

Aby zdobyć odznakę, konieczne jest wejście na 18 szczytów należących do różnych pasm i grzbietów Beskidu Niskiego, w tym najwyższy Lackową (997 m n.p.m.), a także inne znaczące wzniesienia, takie jak Ostry Wierch, Jaworze czy Chełm. Najdalej wysunięte punkty Korony stanowią Jaworze na zachodzie oraz Tokarnia na wschodzie. Potwierdzenia zdobycia poszczególnych szczytów dokonuje się poprzez wpisy w specjalnej książeczce, dokumentację fotograficzną lub pieczątki z pobliskich obiektów. Weryfikacją osiągnięć zajmuje się Referat Weryfikacyjny PTTK w Jaśle, który po pozytywnej ocenie przyznaje zdobywcy prawo do nabycia i noszenia odznaki.

Fot. Główne: Henryk Bielamowicz via Wikipedia, CC BY-SA 4.0