Magura Małastowska: idealny cel wycieczki w Beskidzie Niskim

Magura Małastowska – charakterystyka i położenie

Magura Małastowska, wznosząca się na wysokość 813 m n.p.m., stanowi najwyższy punkt w swoim paśmie i jest jednym z bardziej rozpoznawalnych szczytów w centralnej części Beskidu Niskiego. Jej kopulasty kształt, w całości porośnięty gęstym lasem, dominuje nad okolicznymi dolinami, tworząc malowniczy element krajobrazu. Masywna sylwetka góry jest widoczna z wielu kilometrów, co czyni ją naturalnym punktem orientacyjnym. Zbocza pokrywa głównie buczyna karpacka, a starodrzew sprawia, że wędrówka na szczyt odbywa się w kojącym cieniu drzew, oferując bliski kontakt z dziką, beskidzką przyrodą.

Podłoże geologiczne góry Magura Małastowska, podobnie jak całego regionu, tworzy flisz karpacki. Ta struktura, składająca się z naprzemiennych warstw piaskowców i łupków, determinuje rzeźbę terenu. W efekcie stoki góry są łagodne i pozbawione skalistych fragmentów, co ułatwia turystykę pieszą. Szczyt znajduje się w otulinie Magurskiego Parku Narodowego, pełniąc funkcję ważnego korytarza ekologicznego dla zwierzyny. Na szlakach prowadzących na wierzchołek można natknąć się na tropy saren, jeleni czy dzików.

Ciekawe miejsca w okolicy Magury Małastowskiej

Sam wierzchołek Magury Małastowskiej jest w dużej mierze zalesiony, co ogranicza możliwość podziwiania rozległych panoram. Jednak to właśnie ten leśny charakter nadaje mu wyjątkowej atmosfery. Na szczycie znajduje się niewielka polana, na której zlokalizowano cmentarz wojenny nr 58 z okresu I wojny światowej oraz drewnianą wiatę turystyczną. Schronienie to stanowi doskonałe miejsce na odpoczynek po trudach podejścia, pozwalając na chwilę wytchnienia w ciszy karpackiej puszczy. Brak spektakularnych widoków jest w pełni rekompensowany przez historyczny i refleksyjny wymiar tego miejsca.

U podnóża góry, na wysokości 600 m n.p.m., leży Przełęcz Małastowska, która jest kluczowym punktem dla turystów. Przecina ją droga wojewódzka nr 977, a zlokalizowany tu duży parking czyni ją idealnym miejscem startowym do ataku szczytowego. To właśnie na przełęczy rozpoczyna się najpopularniejszy szlak prowadzący na Magurę Małastowską. Znajduje się tu również cmentarz wojenny nr 60, zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča, oraz pomnik upamiętniający Bitwę pod Gorlicami. To miejsce łączy w sobie funkcje komunikacyjne, turystyczne i historyczne, stanowiąc swoistą bramę do odkrywania góry.

Wieża widokowa na Magurze Małastowskiej – plany budowy

Na szczycie Magury Małastowskiej planowana jest budowa wieży widokowej, na którą gmina Sękowa pozyskała 2 miliony złotych dotacji z funduszy unijnych, pokrywających 85% kosztów inwestycji. Konstrukcja ma stanąć na wydzielonej, czteroarowej działce na wierzchołku, a projekt zakłada również stworzenie infrastruktury towarzyszącej, w tym miejsca odpoczynku z ławkami, lunety panoramicznej oraz tablic informacyjnych. 

Według zapewnień władz gminy, budowa nie będzie wymagała wycinki drzew, a sama wieża ma wpisywać się w krajobraz, nie wystając ponad korony drzew. Dojazd do obiektu nie będzie możliwy samochodem – turyści dotrą na miejsce wyłącznie pieszo, korzystając z istniejącej, utwardzonej drogi leśnej, która posłuży do transportu materiałów budowlanych. Pomysł spotkał się jednak ze społecznym sprzeciwem. Powstała petycja, której sygnatariusze obawiają się negatywnego wpływu inwestycji na dziki charakter Beskidu Niskiego.

Szlaki turystyczne na szczyt Magury Małastowskiej

Najłatwiejszy i najczęściej wybierany sposób na zdobycie góry Magura Małastowska to wędrówka niebieskim szlakiem turystycznym. Trasa ta bierze swój początek na Przełęczy Małastowskiej, a jej pokonanie zajmuje około godziny. Szlak jest łagodny, dobrze oznakowany i prowadzi szeroką leśną drogą, co sprawia, że jest dostępny nawet dla rodzin z dziećmi i osób o mniejszym doświadczeniu górskim. Podejście jest jednostajne, bez żadnych trudności technicznych. Wędrując przez gęsty bukowy las, można w pełni zanurzyć się w atmosferze Beskidu Niskiego, ciesząc się ciszą i spokojem z dala od cywilizacji.

Dla turystów poszukujących dłuższych i bardziej urozmaiconych tras interesującą alternatywą jest zielony szlak prowadzący z miejscowości Szymbark. Jest to wariant bardziej wymagający, ale oferujący bogatsze doznania krajobrazowe i historyczne. W dolnej części trasa wiedzie przez malownicze łąki i pola, z których roztaczają się widoki na okolicę.

Zimowe atrakcje Magury Małastowskiej

Zimą północne zbocza góry Magura Małastowska zamieniają się w popularny ośrodek narciarski. Działa tu Ski Park Magura, oferujący kilka tras zjazdowych o zróżnicowanym stopniu trudności. Infrastruktura obejmuje wyciąg krzesełkowy oraz wyciągi orczykowe, co przyciąga miłośników białego szaleństwa z całego regionu. To jedno z najlepszych miejsc do uprawiania narciarstwa zjazdowego w Beskidzie Niskim, z dobrze przygotowanymi i oświetlonymi stokami.

Góra oferuje zimą atrakcje nie tylko dla narciarzy zjazdowych. Jej łagodne stoki i gęsta sieć dróg leśnych stwarzają idealne warunki do uprawiania narciarstwa biegowego oraz ski-touringu. Wycieczka na nartach śladowych lub skiturowych na sam szczyt to doskonały sposób na aktywne spędzenie czasu i podziwianie ośnieżonego lasu. Coraz większą popularnością cieszą się również wędrówki na rakietach śnieżnych. Wytyczone szlaki turystyczne są dostępne również zimą i pozwalają na bezpieczne zdobycie wierzchołka w zimowej scenerii.

Historyczne dziedzictwo okolicy Magury Małastowskiej

Góra Magura Małastowska jest niemym świadkiem krwawych walk, które toczyły się w tej części Karpat podczas I wojny światowej. W maju 1915 roku, w ramach operacji gorlickiej, jej stoki stały się areną zaciętych starć pomiędzy armią austro-węgierską a rosyjską. Pamiątką po tych wydarzeniach jest cmentarz wojenny nr 58, zlokalizowany na samym szczycie góry. Na tej niewielkiej nekropolii, wkomponowanej w leśny krajobraz, spoczywają żołnierze obu walczących armii. Kamienny obelisk i rzędy prostych krzyży tworzą miejsce pełne zadumy, przypominając o tragicznej historii ukrytej pod pięknem przyrody.

Twórcą wielu cmentarzy wojennych w tym rejonie był wybitny słowacki architekt Dušan Jurkovič. Jego projekty cechuje unikalne połączenie surowości z elementami lokalnej sztuki ludowej. Cmentarz nr 58 na szczycie oraz cmentarz nr 60 na Przełęczy Małastowskiej to doskonałe przykłady jego kunsztu. Jurkovič starał się tworzyć miejsca pamięci, które oddają hołd wszystkim poległym, niezależnie od ich narodowości, co było ideą nowatorską. Te wojenne nekropolie nie są tylko grobami, ale artystycznymi instalacjami w krajobrazie, które nadają wędrówce na szczyt głębszy, historyczny wymiar.

Fot. Główne: Henryk Bielamowicz via Wikipedia, CC BY-SA 4.0