Chyrowa – góra w sercu Beskidu Niskiego. Jak zaplanować wyprawę?

Charakterystyka góry Chyrowa

Chyrowa (694 m n.p.m.), znana także jako Magura, to szczyt w paśmie Beskidu Dukielskiego, położony we wschodniej części Beskidu Niskiego. Otoczona rozległymi lasami, stanowi doskonały cel dla tych, którzy szukają mniej uczęszczanych tras i chcą poczuć prawdziwy klimat tej części Karpat. Szczyt leży na południowy wschód od Dukli, a jego stoki opadają w stronę doliny Iwielki.

Jak najlepiej dotrzeć na Chyrową?

Najdogodniejszym punktem startowym jest Dukla – miasteczko z dogodnym dojazdem zarówno samochodem, jak i komunikacją publiczną. Z Rzeszowa czy Krosna do Dukli kursują autobusy, a dla zmotoryzowanych dostępne są parkingi w centrum. 

Pieszy szlak prowadzący na Chyrową

Jak wspomniano, najbardziej popularną trasą jest żółty szlak Dukla – Chyrowa, liczący około 5 km i wymagający około 2 godzin marszu. Szlak ten zaczyna się tuż przy przystanku autobusowym w Dukli, co pozwala płynnie rozpocząć wędrówkę bez zbędnych dojazdów. Warto wcześniej uzupełnić zapasy w Dukli lub w Lubatowej, gdyż na dalszym etapie trasy nie ma już żadnego sklepu spożywczego.

To szlak łącznikowy, który prowadzi do czerwonego Głównego Szlaku Beskidzkiego (GSB) w masywie Magury (Chyrowej). Trasa początkowo biegnie chodnikiem wzdłuż drogi krajowej, następnie skręca na spokojniejsze osiedlowe drogi, mijając po drodze ciekawe punkty, jak rzeźby plenerowe czy historyczne cmentarze żydowskie.

Po opuszczeniu Dukli szlak prowadzi przez łąki, lasy i dawne przysiółki, oferując po drodze widoki na okoliczne wzgórza. Warto zwrócić uwagę na kameralne miejsca pamięci i ruiny dawnych zabudowań, które są świadectwem historii tego regionu. Ostatni odcinek to leśna ścieżka prowadząca na przełączkę pod szczytem, gdzie żółty szlak łączy się z czerwonym GSB, umożliwiając dalszą wędrówkę w kierunku Pustelni św. Jana z Dukli lub zejście do Chyrowej i Mszany.

Przez Chyrową przebiega także Główny Szlak Beskidzki – najdłuższy szlak w polskich górach, który na tym odcinku prowadzi przez malownicze, ciche lasy i daje szansę na spotkanie z dziką przyrodą. Na trasie nie ma schronisk, ale w Chyrowej można znaleźć noclegi i restaurację, co czyni ją dobrym miejscem na przerwę podczas dłuższej wyprawy.

Atrakcje na trasie i w okolicy Chyrowej

Chyrowa to nie tylko szczyt – to także punkt wyjścia do odkrywania innych atrakcji Beskidu Niskiego. W samej Chyrowej warto zobaczyć zabytkową cerkiew łemkowską z XVIII wieku, obecnie pełniącą funkcję kościoła rzymskokatolickiego. Jej drewniano-murowana konstrukcja i zachowany trójpodział wnętrza są przykładem tradycyjnej architektury regionu.

Na stokach Chyrowej działa stacja narciarska Chyrowa-Ski, oferująca szerokie trasy zjazdowe o różnym stopniu trudności, nowoczesne wyciągi i zaplecze dla rodzin z dziećmi. To jedna z najszerszych tras narciarskich w Polsce, a zimą miejsce tętniące życiem. Latem okolice szczytu kuszą ciszą i dziką przyrodą – to idealne miejsce na odpoczynek z dala od tłumów.

W okolicy warto odwiedzić także Pustelnię św. Jana z Dukli, położoną na południowych stokach góry, gdzie znajduje się źródełko uważane za cudowne. Wędrując GSB, można również podziwiać rozległe panoramy z wieży widokowej na Cergowej, a w dolinie Iwielki odkryć ślady dramatycznych wydarzeń z czasów II wojny światowej.

Trudności tras i praktyczne wskazówki

Szlaki prowadzące na Chyrową nie należą do najtrudniejszych, ale wymagają dobrej kondycji i przygotowania do zmiennej pogody – Beskid Niski słynie z błotnistych ścieżek po deszczu i stromych podejść, szczególnie na odcinku pod Cergową. Warto mieć ze sobą kijki trekkingowe, które pomagają na śliskich fragmentach, oraz zapas wody i przekąsek, bo na trasie nie ma sklepów ani schronisk.

Wybierając się na dłuższą wyprawę, pamiętaj o wcześniejszym przygotowaniu gotówki – w wielu agroturystykach płatność kartą nie jest możliwa. Noclegi najlepiej rezerwować z wyprzedzeniem, zwłaszcza w sezonie letnim. Na trasie warto korzystać z wiat turystycznych i miejsc na ognisko, które pozwalają odpocząć w trakcie marszu.

Ciekawostki i rady dla wędrowców

• W rejonie Chyrowej można natknąć się na ruiny dawnych domostw i studni – pozostałości po wysiedlonych wsiach łemkowskich.
• Na trasie żółtego szlaku znajduje się wzruszający pomnik miłości – kamienny postument z inskrypcją wyrytą przez miejscowego mieszkańca, upamiętniający jego zmarłą żonę.

• Wędrując przez Beskid Niski, warto mieć przy sobie mapę i naładowany telefon – oznaczenia szlaków bywają nieczytelne, szczególnie po ulewach.
• W Chyrowej nie ma sklepu – ostatnie zakupy zrób w Dukli lub Lubatowej.
• Zimą Chyrowa zamienia się w lokalny raj dla narciarzy, a latem to doskonały punkt wypadowy na mniej znane szlaki Beskidu Niskiego.

Fot. Główne: Robert Niedźwiedzki via Wikipedia, CC BY-SA 3.0