Bucznik (Beskid Niski) – przewodnik po szlakach i atrakcjach

Położenie i charakterystyka szczytu Bucznik

Bucznik to masyw górski znajdujący się na północnym skraju Beskidu Niskiego. Formalnie zaliczany jest do Pasma Magurskiego i stanowi ostatnie większe wzniesienie w grzbiecie, który odgałęzia się od Świerzowej przez Trzy Kopce ku północnemu wschodowi. Wysokość szczytu wynosi 519 m n.p.m. Od wschodu ogranicza go przełomowa dolina Wisłoki, a od południa dolinka jej lewobrzeżnego dopływu płynącego przez Brzezową. Zachodnie granice masywu wyznacza dolinka potoku Szczawa, będącego również dopływem Wisłoki, natomiast ku północy stoki Bucznika opadają w kierunku Pogórza Jasielskiego w okolicy wsi Samoklęski.

Charakterystyczną cechą masywu Bucznika jest jego wyraźne rozciągnięcie w osi wschód-zachód. W tej linii położone są dwie kulminacje o identycznej wysokości 519 m n.p.m., oddalone od siebie o około 600 metrów. W niektórych źródłach wysokość ta bywa podawana jako 518 m n.p.m., a w starszych opracowaniach nawet jako 510 m n.p.m. Istnieje również niejednoznaczność nazewnicza – część przewodników nazwą „Bucznik” określa wschodnią kulminację, natomiast zachodnia bywa nazywana „Pagórkiem”. Stoki masywu cechują się znacznym nachyleniem i są mocno rozczłonkowane przez dolinki licznych, drobnych cieków wodnych.

Szlaki turystyczne na Bucznik – jak dotrzeć na szczyt?

Główną trasą turystyczną prowadzącą na szczyt Bucznika jest zielony szlak pieszy. Rozpoczyna się on w centrum Nowego Żmigrodu, na tzw. małym Rynku, skąd kieruje się w stronę wzniesienia. Drogowskazy informują, że dotarcie na szczyt Bucznika zajmuje około 1 godziny i 20 minut. Szlak charakteryzuje się umiarkowanym poziomem trudności, co czyni go dostępnym dla większości turystów.

Wędrówka zielonym szlakiem prowadzi przez malownicze tereny, oferując piękne widoki na okolicę, w tym na legendarne Wzgórze Trzech Krzyży wznoszące się nad Mytarzą. Trasa ta stanowi fragment dłuższego szlaku, który biegnie dalej do Mrukowej, a następnie do Folusza. Przejście całego zielonego szlaku pozwala na zapoznanie się z różnorodnymi walorami krajobrazowymi północnej części Beskidu Niskiego. Jest to ładna krajobrazowo wycieczka po północnych rubieżach Beskidu Niskiego na malowniczy grzbiet Bucznika, z którego roztaczają się piękne panoramy na okolicę.

Walory przyrodnicze i krajobrazowe Bucznika

Północne stoki Bucznika porośnięte są gęstym lasem, w którym dominują buki – od nich prawdopodobnie pochodzi nazwa góry. Zbiorowiska leśne na tym terenie reprezentują typową dla niższych partii Beskidu Niskiego buczynę karpacką. Oprócz buków w drzewostanie występują również jodły, świerki oraz dęby. Podszyt leśny jest bogaty w gatunki krzewów i roślin zielnych charakterystycznych dla piętra pogórza i regla dolnego Karpat.

Południowe stoki Bucznika mają odmienny charakter. W większości pokrywają je łąki i pastwiska, a miejscami nawet pola uprawne, które do niedawna sięgały aż po zachodnią kulminację góry. Ta mozaika środowisk sprawia, że masyw jest domem dla różnorodnej fauny. Można tu spotkać gatunki zwierząt typowe zarówno dla terenów leśnych, jak i otwartych. Beskid Niski charakteryzuje się dzikszą przyrodą i jest bardziej odludny niż Bieszczady, co sprzyja zachowaniu naturalnych ekosystemów.

Panoramy i punkty widokowe

Jednym z głównych walorów Bucznika są rozległe panoramy, które roztaczają się ze szczytu. Szczególnie atrakcyjne widoki rozpościerają się w kierunku południowym i zachodnim, gdzie można podziwiać zalesione grzbiety Magury Wątkowskiej. Przy dobrej widoczności na horyzoncie rysują się charakterystyczne sylwetki bardziej odległych szczytów Beskidu Niskiego. Odsłonięty charakter południowych stoków sprawia, że widoki dostępne są nie tylko ze szczytu, ale również z wielu punktów na zboczach.

Najlepsze warunki do podziwiania panoram z Bucznika panują wczesną wiosną, przed rozwojem liści na drzewach, oraz późną jesienią, kiedy lasy przybierają złocisto-czerwone barwy. Zimą, przy odpowiedniej pogodzie, ośnieżone szczyty Beskidu Niskiego tworzą wyjątkowo malowniczy krajobraz. Szlak prowadzący przez Bucznik jest najpiękniejszy zimą, gdyż pozwala cieszyć się malowniczymi widokami przykrytego śniegiem terenu.

Atrakcje w okolicy Bucznika

W bliskim sąsiedztwie Bucznika znajduje się kilka interesujących miejsc o znaczeniu historycznym:

• Nowy Żmigród, z którego rozpoczyna się szlak na szczyt, to dawne miasteczko położone niegdyś na ważnym trakcie handlowym. Warto zwrócić uwagę na układ urbanistyczny miejscowości oraz zachowane fragmenty dawnej zabudowy;
• w okolicy znajdują się także cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej, będące świadectwem walk toczonych w ramach bitwy gorlickiej w 1915 roku. Te nekropolie, zaprojektowane przez wybitnych architektów, stanowią cenne zabytki; 
• na uwagę zasługują również pozostałości po dawnym osadnictwie łemkowskim, które było charakterystyczne dla tych terenów przed akcją Wisła. W niektórych miejscowościach zachowały się tradycyjne drewniane cerkwie, będące przykładem unikalnej architektury sakralnej.

Bucznik stanowi doskonały przykład harmonijnego połączenia dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego charakterystycznego dla Beskidu Niskiego. Choć niewielki, stanowi doskonałą wizytówkę pasma, które wciąż pozostaje jednym z najspokojniejszych zakątków polskich Karpat.

Fot. Główne: Henryk Bielamowicz via Wikipedia, CC BY-SA 4.0